Lichaamswijsheid

Ben jij ook zo’n denk-typje? Iemand die vanuit haar hoofd leeft en haar lichaam voornamelijk ziet als losse verpakking? Eigenlijk zweef je dan – bij wijze van spreken. Een hoofd dat ‘los van het lijf’ boven de aardbodem hangt. Niet verankerd in je lijf, niet goed geaard.

De kans is groot dat je de subtiele signalen van je lijf niet hoort. Want je kunt ze niet horen. Er is geen verbinding waarlangs de signalen je bewustzijn kunnen bereiken.

Holos

Je bent vergeten dat je één organisch geheel (holos) bent van lichaam, hoofd, en hart. Problemen en spanningen in het ene domein werken door in de andere domeinen. Ook buiten jouw bewustzijn om! Als je systeem in welk domein dan ook (fysiek, mentaal of emotioneel) uit balans raakt, gaat je lichaam dat aangeven via kleine ongemakjes zoals spanning, pijntjes of onrust. Als je die niet opmerkt en er dus niets mee doet, gaat je lijf steeds luider om aandacht vragen. En uiteindelijk gaat het schreeuwen: de ongemakjes worden klachten.

Integraal kompas

Als de verbinding tussen je hoofd en lijf niet sterk is, of er zelfs helemaal niet meer is, loop je een schat aan lichaamswijsheid mis. Niet alleen bij disbalans, maar op een veel breder gebied.

Annet van Laar verdeelt in haar boek ‘Van binnen weet je alles’ het lichaam in zones: het hoofd als centrum van denken (intuïtief); het hart als centrum van voelen (sensitief); de buik als centrum van handelen / doen (instinctief). Deze lichaamszones functioneren als een drie-eenheid.

Je lichaam werkt als een integraal kompas. Van binnen weet je wat je wilt, wat je kunt en hoe je dit het beste kunt aanpakken. Dit kompas is een verfijnd instrument voor alle situaties in je leven en staat je altijd ter beschikking. Het werkt het meest optimaal als je lichaam in balans is, als je in je midden bent, in je eigen centrum. Van daaruit kun je luisteren naar de stem van je lichaam en kun je een vrij en zelfstandig antwoord geven op prikkels. Een mens in balans luistert naar zijn lichaamssignalen die hem tijdig remmen of juist in actie laten komen.*

De signalen van je lichaamswijsheid 

zijn eenvoudig, doeltreffend en to the point

A.v.L.: “Als ik tijdig luister en ernaar handel, ben ik vaak verwonderd over het gemak waarmee de dingen zich vanzelf voltrekken. Ik ervaar het achteraf als bevrijdend om naar mijn lichaamswijsheid te luisteren, omdat ik dan veel minder energie verlies.”

Onmiskenbare feedback

Je lichaam geeft onmiddellijk en onmiskenbaar feedback als je er aandacht en ruimte aan geeft. Van nature herken je lichaamssignalen eenvoudig met ‘ja’ of ‘nee’. Kijk maar eens hoe dat werkt bij jonge kinderen; zij staan nog dicht bij hun unieke en natuurlijke aard en reageren onbevangen op interne en externe prikkels (nog niet geconditioneerd). Als volwassene zien we onze lichaamssignalen snel over het hoofd. We zijn in de loop van ons leven het waarnemen van de seintjes als het ware verleerd (of afgeleerd), door opvoeding, overlevingsmechanismen, verwachtingspatronen, enz. (geconditioneerd).

Het lichaam is een organisme van waarnemen en (re)actie. Het neemt waar via de zintuigen, verwerkt de binnenkomende info in de resonerende zones en reageert via de ademhaling, hartslag (ritme, tempo), lichaamshouding, spierspanning, gezichtsuitdrukking, stem (klank, intonatie, kracht, enz.) onrust, pijntjes en krampjes, vlinders in de buik, tinteling door je lijf, enz. Soms voel je vanbinnen een duidelijke ‘ja’ of ‘nee’ zoals je dat als kind kon voelen. Soms heb je een warm, ruim en licht gevoel of juist een kil, benauwend en donker gevoel. Het zegt allemaal iets over hoe jij je verhoudt tot een bepaalde situatie of omstandigheid. En of je ‘goed bezig bent’ of dat er iets bijgeschaafd of veranderd moet worden.

Hierbij is niet per se ‘geluk’, ‘genieten’ of ‘plezier’ de graadmeter; het kan best zo zijn dat je met iets bezig bent waar je helemaal geen plezier in hebt (met je hoofd) en dat je tegelijkertijd een licht en blij gevoel hebt (innerlijk). Je lichaamswijsheid geeft dan aan dat het je op een diepere laag voldoening geeft – bv. omdat je er iemand mee helpt of omdat het nu eenmaal even moet gebeuren – en dat het goed is; een ‘ja’ dus.

Je innerlijke autoriteit

A.v.L.: “Je lichaam heeft contact met een breder bewustzijnsveld dan waar je verstand toegang toe heeft. Je lichaam ervaart heel direct het effect van situaties aan de hand van fysieke en emotionele gevoelsgewaarwordingen in het moment. Het lichaam ‘weet’ zaken lang voordat het denken zich een oordeel heeft kunnen vormen.”

Mia Leijssen, hoogleraar Klinische Psychologie aan de K.U. te Leuven, spreekt in dit verband over aandacht hebben voor het ‘bezielde lichaam-geestcomplex’: het menselijk organisme dat nuances over een situatie voelt voordat de persoon zelf er woorden voor heeft. In het taoïsme wordt het bewustzijn voor dit levensprincipe vertolkt met de grondstelling ‘Wu Wei’: doen door niet te doen. Ook wel: je er niet mee bemoeien en wachten tot (en of) het juiste moment zich aandient. Je laat het handelen over aan je innerlijke autoriteit. Jezelf pushen om een bepaald verloop af te dwingen of om iets te weten te komen, werkt niet. Je lichaamssignalen laten je voelen wanneer het tijd is om iets te doen en te laten.*

Wat als hoofd en lijf niet samenwerken?

Wanneer denken, voelen en doen in je lichaam niet bewust met elkaar in contact zijn, is het minder makkelijk om je subtiele lichaamssignalen op te pikken.

Hoe kunnen hoofd-, hart- en buikzone weer samenwerken?

• Door je lichaamsbesef te herstellen. Daar zijn heel mooie oefeningen voor. Bijvoorbeeld adem- en ontspanningsoefeningen en ook bepaalde mindfulnessoefeningen. Wandelen, yoga, e.d. zijn hier ook bij uitstek geschikt voor. Deze lichaamsgerichte oefeningen en bezigheden helpen je bij het fysieke aspect van lichaamsbesef.

• Door het lijntje met je intuïtie te versterken. Bijvoorbeeld via creatieve werkvormen. Creatieve expressie laat een scheppende kracht stromen tussen je hoofd – oftewel je denken (aansturing), je intuïtie (onderbewustzijn) en je lijf – in dit geval: handen (praktische uitvoering). Het helpt je bij het emotionele aspect van lichaamsbesef.

• Door regelmatig stil te worden (passief ontspanningsvermogen), je zintuigen op het nu te richten en je waarnemingen toe te staan zonder oordeel (mindful zijn). Door stil te worden, wordt je innerlijke stem hoorbaar. Lichaamssignalen en ‘geluiden’ van je innerlijke stem opvangen, serieus nemen en hun betekenis interpreteren, vereist dat je goed in contact bent met je binnenwereld. In die innerlijke ruimte en door de verbinding met je binnenwereld kan je ‘innerlijk weten’ zich ongestoord ontvouwen.

Door je lichaamssignalen op waarde te schatten, kun je de vertrouwensrelatie met je lichaamswijsheid herstellen of verder opbouwen. Als er congruentie is tussen je denken, voelen en doen en je in contact staat met je lichaamswijsheid, komen inzichten vanzelf omhoog, vanuit je zelf. Je geeft je over aan je levensstroom en werkt samen met de natuurlijke intelligentie van je lichaam. Dit manifesteert zich in Assertiviteit, Authenticiteit en Autonomie. Deze drie domeinen van Natuurlijk Leiderschap spelen niet alleen in het dagelijks leven continu een rol, maar zijn ook beslissend in werksituaties waar leiderschap wordt gevraagd.*

Landen in je lichaam

Het voelen van je lijfelijke sensaties is noodzakelijk om het verschil op te kunnen heffen tussen wie je denkt te (moeten) zijn en wie je werkelijk bent, omdat je aan den lijve ervaart wat er nu aan de hand is. Daar waar je de waarheid van nu toelaat, kan je geest tot rust komen en kun je landen in je lichaam. In dat bewustzijnsveld [van acceptatie, rust en geland zijn], vindt een alchemie plaats. Door je hele lichaam. Je leeft op. Het is net alsof er een lichtje gaat branden. Je bent geïnspireerd. Het zijn ogenblikken van dankbaarheid en geluk. Je bent thuis.*

^{* Bron: Van binnen weet je alles – Annet van Laar}

*****

Wil je meer info? Stuur een bericht via dit formulier, dan neem ik contact met je op.

Wil je ervaringen delen? Meld je aan voor de besloten FB-pagina Liefvrouwenhart

Wil je aan de slag? Kijk bij de activiteiten